Taekwondo

Taekwondo - sztuka walki

Co to jest Taekwondo?

Tae - stopa, kopnięcie, Kwon - pięść, uderzenie pięścią, Do - sztuka, droga. Koreańska sztuka walki, sport narodowy, charakteryzuje się szeroką gamą technik nożnych w różnych wariantach w wyskoku, po obrocie, z przeskoku.

Taekwondo - sport olimpijski

Dzięki jasnym zasadom i dużej widowiskowości taekwondo zawitało na Olimpiadzie w Seulu (1988) jako dyscyplina pokazowa.

Od igrzysk olimpijskich w Sydney (2000) Taekwondo WTF jest pełnoprawnym sportem olimpijskim.

Historia Taekwondo - wiadomości podstawowe

Swoje pierwotne korzenie Taekwondo opiera na tradycyjnych koreańskich sztukach walki, a jego historia jest związana z historią Korei. W okresie 57 r. p.n.e. - 676 r. p.n.e. Półwysep Koreański podzielony był pomiędzy trzema dynastiami tworzącymi trzy odrębne królestwa w których praktykowano sztuki walki:

Królestwo Koguryo (styl Taekyon)
Królestwo Silia (styl Hwarang)
Królestwo Paekche (styl Subak)

Od tamtego czasu zarówno Taekyon, jak i Subak, w mniejszym lub większym stopniu, uczestniczyły w życiu kulturowym oraz koreańskich strukturach militarnych. W 1919 wraz z rozpoczęciem okupacji Korei przez wojska japońskie rozwiązano armię koreańską, a stosowanie sztuk walki było karane długoletnim więzieniem lub śmiercią. Sztuki walki musiały być uprawiane i kultywowane w konspiracji lub poza granicami Korei.

Po odzyskaniu niepodległości w 1945 Koreańczycy ponownie mogli kultywować tradycje swoich przodków, a w tym jawnie uprawiać sztuki walki. Pojawiły się wówczas silne tendencje do odtworzenia tradycyjnych koreańskich sztuk walki. 36 lat okupacji sprawiło, że style Taekyon i Subak zostały rozbite na wiele odmian, a każdy z mistrzów założycieli uważał, że jego system jest najlepszy.

Dnia 11 kwietnia 1955 r. podczas spotkania rady złożonej z mistrzów, historyków i innych wybitności w celu połączenia koreańskich stylów przyjęła nazwę Taekwon-do, zaproponowaną przez gen. Choi Hong Hi, jako nowe określenie narodowej koreańskiej sztuki walki.
(Na zdjęciu generał Choi Hong Hi)

Walka sportowa Taekwondo

Zasady walki sportowej

Walka prowadzona jest w formule full contact. Zawodnicy walczą w systemie rundowym:

młodzik 2 x 1 min 30 sek przerwy
kadet, junior 3 x 1,5 min 30 sek przerwy
młodzieżowiec, senior 3 x 2 min 30 sek przerwy

Walka prowadzona jest na macie puzzlowej (wykonanej z pianki) o wymiarach 8 m na 8 m.

Zawodnicy walczą w ochraniaczach (kask (młodzik kask z pleksą), szczęka, hogo - ochraniacz tułowia, suspensor - ochraniacz krocza, ochraniacze przedramion i piszczeli, rękawiczki, stópki).

Prowadzenie walki

Walkę prowadzi sędzia pola walki, który może przyznawać kary w postaci punktów ujemnych gamjon (-1 pkt). Zawodnik może być ukarany za niedozwolone działania takie jak:

trzymanie przeciwnika w zwarciu
unikanie walki
przewracanie się
wychodzenie za matę
atakowanie niedozwolonych stref (poniżej pasa lub pięścią w twarz)
atakowanie po komendzie kalyo (przerwać)
niesportowe zachowanie

Przyznawanie punktów

System tradycyjny

W przypadku tradycyjnego systemu punkty przyznają sędziowie poprzez wciskanie przycisków połączonych z tablicą elektroniczną. Przycisk czerwony dla zawodnika w czerwonym hogo i przycisk niebieski dla zawodnika w hogo niebieskim. Jeżeli w trakcie walki dwóch sędziów z trzech wciśnie jednocześnie przycisk (czerwony lub niebieski)na tablicy zostaje dodany punkt dla danego zawodnika.

System elektroniczny

Obecnie na zawodach stosowany jest elektroniczny system punktowania (Daedo). Przy tym systemie zawodnicy posiadają specjalne elektroniczne ochraniacze na głowę, tułów i stopy, w których zamontowane są sensory. Po zetknięciu ich w trakcie kopnięcia następuje zamknięcie obwodu i na tablicy elektronicznej pojawia się punkt. W zależności od kategorii wagowej ustawiona jest odpowiednia siła kopnięcia, na która zareaguje system. Sędziowie punktowi przyznają tylko punkty za kopnięcia obrotowe na tułów i głowę oraz techniki ręczne na tułów.

Punktacja walki

Kopnięcia na głowę:

kopnięcia proste 4 punkty
kopnięcie obrotowe 5 punktów

kopnięcia na tułów:

kopnięcie proste 2 punkty
kopnięcie po obrocie na tułów 3 punkty
technika ręczna 1 punkt

Taktyka walki sportowej

W zależności od wyniku sposób prowadzenia walki zmienia się. Można prowadzić ją typowo w ataku lub też w kontrze. Zawodnik z tendencją do atakowania mający przewagę punktową często unika walki, przechodzi do zwarcia, wykonuje czynności aby utrzymać przewagę. Zawodnik kontrujący który traci przewagę punktową musi zmienić taktykę i przechodzi do ataku starając się odrobić straty.

Rola sekundanta

Sekundant to najczęściej licencjonowany trener lub instruktor. Jego zadaniem jest opieka nad zawodnikiem w czasie walki. W przerwach wymienia spostrzeżenia, podaje wodę, rozmasowuje mięśnie, w trakcie walki podpowiada rozwiązania zawodnikowi, udziela pomocy w przypadku kontuzji.

Walkę można wygrać przez:

KO (nokaut)
przewagę punktów:
- przewagą punktową po trzech rundach
- przewagą 12 punktów po drugiej rundzie
- złoty punkt (W przypadku remisu po trzech rundach zawodnicy walczą dodatkową rundę o złoty punkt. Kto pierwszy zdobędzie punkt wygrywa)
RSC niezdolność przeciwnika do walki
dyskwalifikację przeciwnika za uzyskanie 4 punktów ujemnych

Oficjalne wymagania egzaminacyjne

Pliki zawierają oficjalne wymagania egzaminacyjne Polskiego Związku Taekwondo Olimpijskiego

Wymagania egzaminacyjne na stopnie szkoleniowe 1 - 9 kup (XLS - 37,5 KB)

Wymagania egzaminacyjne na stopnie mistrzowskie 1 - 4 dan (PDF - 91,0 KB)

Struktura Taekwondo

Poomse - sztuka ruchu

Ćwiczenia obowiązkowe opracowane przez mistrzów Taekwondo w celu przekazywania wiedzy o sztuce walki oraz własnych interpretacji o tej sztuce.

Harmonijnie łącząc techniki obrony i ataku, kształtuje umiejętności walki z jednym lub wieloma przeciwnikami. W ten sposób ćwiczący może doskonalić różne techniki obrony i ataku bez realnego przeciwnika i niebezpieczeństwa. Obecnie występuje jako jedna z form rywalizacji sportowej Taekwondo indywidualnie w parach lub drużynowo.

Poomsae uczniowskie

Taeguk Il Jang - symbolizuje niebo (18 ruchów)
Taeguk I Jang - symbolizuje radość (18 ruchów)
Taeguk Sam Jang - symbolizuje ogień (20 ruchów)
Taeguk Sa Jang - symbolizuje piorun (20 ruchów)
Taeguk O Jang - symbolizuje wiatr (20 ruchów)
Taeguk Yuk Jang - symbolizuje wodę (23 ruchy)
Taeguk Chil Jang - symbolizuje górę (25 ruchów)
Taeguk Pal Jang - symbolizuje ziemię (24 ruchy)

Poomsae mistrzowskie

Koryo - Korea
Kumgang - Diament
Taebek - Góra (symbol kraju)
Pyongwon - Równina
Sipjin - Dziesięć
Jitae - Ziemia
Chonkwon - Niebo
Hansu - Woda
Ilyo - Jedność

Kyorugi - walka

walka sterowana (machuo kyorugi), np. walka na jeden krok han bon kyorugi
walka sędziowana (jayu kyorugi)

Hosinsul- samoobrona

Walka wręcz lub bronią, w stójce lub w parterze. Zastosowanie ciosów, kopnięć, rzutów, umiejętność reagowania w starciu z jednym lub kilkoma przeciwnikami wymaga najwyższego stopnia koncentracji uwagi, szybkości reagowania i umiejętności wczuwania się w zamiary przeciwnika. Tutaj nie ma czasu na przerwy i decyzje sędziów. Broniący powinien starać się odnaleźć i skutecznie zaatakować nieosłonięte punkty witalne przeciwnika. Poznawane techniki muszą być opanowane do perfekcji- tylko wtedy będą skuteczne.

Kyokpa - rozbicia

Umiejętność koncentrowania siły w jednym punkcie.

Element Taekwondo praktykowany podczas egzaminów na stopnie lub pokazów.

Wymaga skupienia, odpowiedniego nastawienia psychicznego oraz opanowanej do perfekcji techniki i szybkości.

Shibum - pokazy

Aktualne tendencje wskazują, że pokazy Taekwondo należałoby zaliczyć jako szósty element struktury tej sztuki walki.

Shibum (demonstracja, pokaz) ma za zadanie promować i pokazać widowni piękno technik Taekwondo. Dostarcza artystycznych wrażeń, rozrywki i przygotowuje do sportowego widowiska. Należy jednak pamiętać, że shibum nie może być niezależnym elementem taekwondo, pomimo coraz większej roli jaką odgrywa promowanie tej sztuki walki na świecie.

Podział stopni w Taekwondo

Kolory pasów wywodzą się z tradycji i kultury koreańskiej. Kolor niebieski, czerwony i czarny oznaczały różne poziomy ważności w hierarchii królestwa Koguryo i Silla, które jednocząc się utworzyły Koreę.

W Taekwondo poziom zaawansowania oznaczony jest odpowiednim kolorem pasa, symbolizuje drogę przebytą przez trenującego i stanowi formę kontroli postępów przez niego poczynionych.
W hierarchii Taekwondo występuje 19 stopni: 10 uczniowskich Kup oraz 9 mistrzowskich Dan.

W Polsce egzaminy na stopnie uczniowskie przeprowadzone mogą być jedynie przez licencjonowanych egzaminatorów Polskiego Związku Taekwondo Olimpijskiego. Polski Związek Taekwondo Olimpijskiego prowadzi rejestr stopni uczniowskich dostępny na stronie www.pztaekwondo.pl.

Egzaminy na stopnie mistrzowskie przeprowadzane są w Polsce przez Komisję lub osobę upoważnioną przez PZTO, mającą zgodę Kukkiwon. Według regulaminu PZTO do pierwszego egzaminu na stopień uczniowski można podejść nie wcześniej niż po trzech miesiącach od daty rozpoczęcia treningu. Egzaminowany ma prawo przystępować do egzaminów na stopnie uczniowskie nie częściej, niż co trzy miesiące. W uzasadnionych przypadkach (wysoki poziom uzdolnień, intensywny i częsty trening) istnieje możliwość zdawania jednorazowego egzaminu na dwa stopnie.

Egzaminy uczniowskie potwierdzane są certyfikatami wydawanymi w Polskim Związku Taekwondo Olimpijskiego, natomiast egzaminy mistrzowskie potwierdzają certyfikaty z Kukkiwonu.